De Schotse whiskymaker Aberfeldy bestaat dit jaar 125 jaar, een mijlpaal om iets langer bij stil te staan. Ik sprak de BeNeLux ambassador Tamara Verschuren over de geschiedenis van dit merk en wat hen zo bijzonder maakt. Ook vertelde ze wat meer over de nieuwe 25 jaar oude expressie die ter gelegenheid van dit jubileum werd toegevoegd aan de core range van Aberfeldy.

Aberfeldy werd in 1898 gebouwd door de Dewar’s familie, door Tommy Dewar en John Alexander Dewar. Tegen de tijd dat ze het bedrijf van hun vader overnamen, hadden ze het al over de hele wereld laten groeien. Voorheen waren ze afhankelijk van andere producenten om hun blend te maken, maar wilden nu een deel van de productielijn overnemen en zo toch eigen distilleerderij in blend te hebben.

Charles Doig

Ontworpen door de beroemdste distilleerderijarchitect in de geschiedenis van Schotse whisky – een man genaamd Charles Doig. Charles Doig is beroemd om zijn uitvinding van de Doig ‘Pagoda’-ventilator die voor het eerst werd gebruikt in de Speyside-regio en die je vandaag de dag op het dak van de distilleerderij kunt zien. Door dit pagodeontwerp kon de zware turfrook uit de oven door de schoorsteen worden gezogen, waardoor er een lichtere (minder rokerige) gemoute gerst overbleef voor gebruik in de distilleerderij – waardoor Aberfeldy vanaf het begin een lichter, honingachtig karakter kreeg.

De locatie werd gekozen om 3 belangrijke redenen:​
1 Een eerbetoon aan hun vader (John Dewar) die werd geboren in het dorp ‘Dull’ dat grenst aan Aberfeldy.
2 De toegang tot de spoorlijn die het dorp Aberfeldy al verbond met de stad Perth, waar hun Blending-operatie en sterke drankwinkel was gevestigd. De distilleerderij exploiteerde een treintje dat in Schotland bekend staat als een ‘Puggy’.
3 De Pitilie Burn-waterbron

“Ervaar het perfecte plaatje” vertelt Tamara. “In het hart van Schotland gelegen in de Perthshire highlands waar de hoogste berg van Perthshire, het diepste loch en de langste vallei elkaar ontmoeten, ligt het dorp Aberfeldy die zijn naam geeft aan onze whisky. Het dorp is gebouwd op de oevers van de River Tay en wordt heel vaak ‘The Gateway to the Highland’genoemd. De naam Aberfeldy komt uit Gaelic Obar Pheallaidh wat staat voor mond van de stroom Peallaidh (Peallaidh mytische geest die er zou spoken – daarom wordt heel vaak een dram aan het water gegeven om de geest tevreden te stellen)”.

Pitilie Burn

Wat deze whisky zo bijzonder maakt is de Pitilie Burn “our water source laced with gold”: Een stroom die bekend staat om zijn waterkwaliteit en rijke goudafzettingen – historisch gezien zijn er goudnaden in de heuvels rond het dorp geweest waar men rekening mee heeft gehouden. Deze naden zijn langzaam door de grond weggespoeld in beken en stromen, afgezet als ‘Alluviaal Goud’ (goud dat door water opnieuw is gevormd/geërodeerd). Dit geeft Aberfeldy de bijnaam The Golden Dram. Goed om weten is, al het goud dat hier wordt gevonden, moet aan Zijne Majesteit de Koning worden aangegeven.

Productieproces

Elke distilleerderij heeft haar eigen manier van het maken van whisky. Van het malen, tot aan het rijpen, elke stap heeft invloed op de smaak. Tamara legt kort uit hoe het proces van korrel tot vat bij Aberfeldy in z’n werk gaat. “De gerst die gebruikt wordt het Laureate en wordt veel gebruikt door whiskymakers en deze wordt gemout bij Simpsons. Het malen van het gerst wordt op de distillerij zelf gedaan in batch groottes van =7,6 ton, waarbij de grist-ratio 20/70/10 is. Dit proces neemt zo’n 3 uur in beslag. De stap hierna heet mashing, waarbij het grist wordt gemengd met warm water. Hierbij wordt het zetmeel omgezet in suikers. De temperaturen zijn achtereenvolgens 65, 75 en 85 graden. Het totaalvolume per wash is 60.200 liter, wat uiteindelijk na 6 uur een wort volume van 33.500 liter oplevert.

Dit wordt in washbacks gedurende 72 uur gefermenteerd, wat vrij lang is. In Schotland is 56 – 60 uur de standaard. De washbacks van Aberfeldy bestaan uit 6 gemaakt van Siberische lariks, 2 van de Douglas Spar en 3 roestvrijstaal. Het distilleren vindt in 2 stappen plaats. Eerst gaat het 5 – 6 uur door de wash still en vervolgens een kleine 10,5 uur in de spirit still. Deze new make spirit wordt dan weggelegd in first fill bourbon casks, first fill sherry casks en een selectie van oudere vaten, zowel bourbon als sherry.”

De nieuwe 25 jaar

Deze jubileum editie is uitgebracht ter ere van 125 bestaan of beter verwoord ter ere van eerste new made spirit die 125 jaar geleden uit de pot still vloeide. De vaten werden persoonlijk geselecteerd door Stephanie Macleod (masterblender) en John MacKenzie (distillery manager) wat voor hen een hele eer was. Om het in hun woorden te zeggen: “it’s an honour to come together to mark 125 years of liquid history and distilling heritage. A stunning 25 Year Old Single Malt, it is a testament to the pioneering spirit of ABERFELDY”. Met de jubileum editie kijken we terug naar verleden, heden en toekomst.”

Heden, verleden & toekomst

Verleden: Sinds 1898 is Aberfeldy een pionier in het hart van Schotland dat op eigen tempo werkt aan single malt whisky’s die trouw blijven aan de gouden standaard waar wij in geloven dat whisky maken is.  John Alexander Dewar richtte zijn eerste en enige distilleerderij in de Perthshire Highlands op. Hij spaarde kosten nog moeite om de beste whisky te creëren die de Highlands te bieden heeft.

Heden: 125 jaar later, met master blender Stephanie Macleod aan het roer, brengen we hulde aan ons rijke verleden door een verbluffende 25 jaar oude single malt uit te brengen.

Vaten van de vorige masterblenders, de finish van 15 maanden op Oloroso sherry vaten zoals alleen Stephanie Macleod het kan en de toekomst: de aftrap van een nieuwe toevoeging aan de core range 12 – 16 – 21 en nieuw in de toekomst is dat we deze 25Y brengen naar 46%.

“We gaan door met de traditie die John Alexander 125 jaar geleden heeft gestart en cruciaal hierin is ons team en samen gaan we met Aberfeldy een hele mooie toekomst tegemoet.”

Limited Editions

“Ieder jaar brengen we 1 Aberfeldy 15 en 1 Aberfeldy 18 uit op wijnvaten en deze zijn inderdaad beperkt in oplage en ook de landen waar ze uitgebracht worden. In Den Haag had ik een Aberfeldy 18 (43%) bij mij die gefinisht was in een Toscaans wijnvat uit de Bolgheri streek. Daarnaast ook nog, uit de serie Exceptional Casks, een Aberfeldy 19 sherry cask finish 43%. De laatste is de Aberfeldy 21 Y limited edition finished op Argentijnse wijnvaten uit Uco valley. Deze is reeds verkrijgbaar in de Benelux markt bij de betere slijterij speciaalzaak. De druif gebruikt in de wijnvaten is Malbec en de ABV 46%. Onze limited editions zijn steeds op hoger alcohol percentage gebotteld en we merken dat dit aanslaat bij de consument. Als er een iets is waar we haar, Stephanie Macloed, wel de koningin van mogen noemen, is het de finesse en de kwaliteit en knowhow om de juiste tijd en vat te koppelen aan de whisky voor de perfecte finish te bekomen.

Innovaties

Voor Aberfeldy ligt nog zeer veel in het verschiet. We zullen niet alleen verder werken op de expressies met wijnvaten in 15 en 18 jaar oude whisky, maar we zullen in de toekomst ook releases hebben van hele oude age statements. Daarnaast zullen we ook in het productie proces blijven innoveren. Volgend jaar komen we met een belangrijke aanpassing voor Aberfeldy, maar hier horen jullie later meer over.

Dit artikel is gebaseerd op een interview dat ik had met Tamara Van Der Schueren, de BeNeLux ambassador voor Aberfeldy whisky.